Jak kot stał się ulubieńcem człowieka?

przez | 1 kwietnia, 2012

Jeszcze w XIX w. zoolodzy pisali o kocie domowym tylko z pogardą, jako o zwierzęciu, które nie podporządkowuje się człowiekowi, a jeśli już, to preferuje raczej towarzystwo kobiet – w przeciwieństwie do posłusznego psa, towarzysza mężczyzn. Jeszcze dziś wielu ludzi odnosi się do kotów z rezerwą. Uważa się je za obłudne i przebiegłe, a złośliwi ludzie szczują je psami.
O wielu sławnych ludziach wiadomo, że bardzo lubili koty. Tak więc twórca islamu, Mahomet, miał odciąć część swej szaty, gdyż nie chciał zbudzić śpiącego na niej kota. Do dziś koty cieszą się wśród muzułmanów większą sympatią niż psy.
Koty mruczały na biurkach wielu znanych twórców: Ernest Hemingway miał ich w swoim domu na Kubie ponad trzydzieści, Mark Twain – dziesięć, a niemiecki pisarz Kurt Tucholski napisał do swego kota list z Paryża!
W literaturze światowej kot jest bohaterem wielu nowel, powieści, baśni i wierszy. Rudyard Kipling w opowiadaniu Kot, który chodził własnymi drogami (1902) opowiada o udomowieniu kota. Kot obserwował z ukrycia, jak człowiek oswaja po kolei inne zwierzęta, dając im ulubione przysmaki. Sam również miał ochotę na mleko, ale nie chciał tracić swej wolności i podporządkowywać się człowiekowi tak jak zrobił to pies, koń czy krowa. Kobieta pilnująca płonącego w jaskini ogniska obiecała mu, że będzie mógł przychodzić do niej i pić mleko do woli, jeśli uda mu się trzykrotnie skłonić ją, by go pochwaliła. Kot uspokoił więc płaczące niemowlę, rozśmieszył je swoimi harcami, a następnie zjadł mysz, której kobieta bardzo się bała. Zyskał miskę zawsze pełną mleka, nie tracąc przy tym nic ze swej niezależności.
Równie sprytni są bohaterowie baśni Charlesa Perraulta Kot w butach (1697) i powieści E.T.A. Hoffmanna Kota Mruczysława poglądy na życie (1821). Kot Mruczysław, monarcha kotów, pojawia się także w poemacie Ignacego Krasickiego Myszeis. A kogo poznaje Alicja w Krainie Czarów? Czarny kot jest też bohaterem opowiadania Edgara Allana Poe.
Durer, Brueghel, Goya, Renoir, Manet, Picasso i wielu innych malarzy uwieczniło koty na swych obrazach. Rossini skomponował Koci duet.
Koty są bohaterami licznych filmów animowanych, m.in. Tom and Jerry, wielu filmów Walta Disneya oraz komiksów, jak kocur Garfield. Powstał nawet musical pt. Cats, do którego teksty pochodzą ze zbioru wierszy o kotach Thomasa Stearn-sa Eliota (1939).
Dziś koty żyją już na całej kuli ziemskiej, a w wielu krajach uprzemysłowionych stały się ulubionym zwierzęciem domowym. W naszych domach żyje ich kilka milionów. W niektórych miastach są sklepy oferujące towary przeznaczone wyłącznie dla tych czworonogów! Nawet w małych sklepikach na wsi można kupić dla nich specjalny pokarm. Istnieje wiele powodów tej miłości do kotów: są łatwe w pielęgnacji, mogą bez towarzystwa spędzać wiele godzin, kiedy właściciel musi wyjść do pracy, nie trzeba ich wyprowadzać na spacer i są „czyste z natury”. Nie płaci się za nie podatku i nie przeszkadzają sąsiadom głośnym szczekaniem – przeciwnie, ich mruczenie powoduje, że nasz dom jest ciepły i przytulny. Psychologowie z uniwersytetu w Bonn odkryli niedawno, że właściciele kotów żyją dłużej i są szczęśliwsi od innych ludzi – dotyczy to głównie osób samotnych.